Het overplannen van de dagelijkse en wekelijkse activiteiten kan zich tegen je keren. En ook dat geeft stress en kan je laten denken dat je maar beter niets had gepland.
De rol van spontaniteit
Planningsstress treedt vaak op als mensen geen goed begrip hebben van de rol die spontaniteit speelt bij planning, weet timecoach en auteur Elizabeth Grace Saunders. Zij schrijft over de schijnbare tegenstelling van planning en spontaniteit in de gerenommeerde Harvard Business Review. Verandering moet je volgens haar omarmen als onderdeel van het planningsproces. Als je dat niet doet – of niet goed doet – dreig je klem te raken in je eigen plannen.
Mindfulness
Naast spontaniteit speelt er tegenwoordig nog een factor mee bij plannen en overplannen: mindfulness. ‘In deze tijd willen veel mensen zo veel mogelijk realiseren, zowel privé als op het werk’, zegt loopbaancoach Sandra Meijer. ‘Twintigers die zijn gaan werken en dertigers met een pril gezin raken overbelast omdat ze alles honderd procent willen blijven doen. Mindfulness – het vermogen om in het hier en nu te zijn en te accepteren wat daar is – is een waardevol antigif tegen deze vorm van stress.’
Je bezorgt daarbij niet alleen jezelf stress, maar ook anderen. Wanneer bijvoorbeeld een vergadering later begint dan wel uitloopt, krijg je keuzestress. Gooi je de zorgvuldig gemaakte plannen om – wat een domino-effect heeft en weer stress geeft? Of zet je een punt achter datgene wat niet exact in je planning past en bezorg je anderen stress? Dit dilemma vormt al jaren de voedingsbodem voor stress bij de overplanner. Laat dus ruimte over spontaniteit, adviseert ook coach en loopbaanadviseur Sandra Meijer. ‘Dan krijg je geen overvolle agenda en eindeloze to-do-lijstjes.
Voor iedereen is het goed om ook lummeltijd te hebben. Daarin rust je uit en komen soms de beste ideeën in je op. Daarnaast geniet je meer van wat je aan het doen bent, mits je het met aandacht doet en niet in je hoofd alweer drie afspraken verder bent.’
Overzicht kwijt
Overplannen is vooralsnog geen wijdverbreid fenomeen, maar het komt wel voor. Het gevaar is dat mensen het overzicht op hun werk (en in hun leven) kwijtraken, zegt Meijer. ‘Met name als ze tegen een burn-out aan zitten. Dan worden de to-do-lijstjes – hoe overzichtelijk en haalbaar ook – onoverkomelijke obstakels.’ De overplanner kan zich dan verliezen in één ding of detail. ‘De oplossing is in gesprek te gaan over de grote druk. Daar zit vaak het streven naar perfectionisme achter, de wens niemand teleur te stellen.
Meijer haalt de MBTI-voorkeur aan, de Myer Briggs Type Indicator, als manier om dit inzichtelijk te maken. Daarmee zijn de persoonlijke voorkeuren te meten op vier dimensies. ‘Bij de laatste van de vier bekijk je of personen een voorkeur hebben voor (vooruit) plannen, organiseren, overzichtelijkheid , structuur en het vasthouden aan een plan of dat ze een voorkeur hebben voor een flexibele planning, het liefst nog tot op het laatst dingen willen kunnen veranderen, graag het plan omgooien en vrijheid behouden.’ De crux is het kennen van je eigen voorkeur en daarnaar te handelen, adviseert Meijer.
Bron © Intermediair en Volkskrant 25 november 2015
Wees eens onvolmaakt
Elizabeth Grace Saunders geeft in haar boek How to Invest Your Time Like Money zeven tips om effectief om te gaan met werk en privéleven, maar wel op een manier die ruimte laat voor onverwacht opdoemende invloeden.
1 Het gaat om de intentie (bepaal je einddoel en houd dat goed voor ogen).
2 Herdefinieer je honderd procent (voor de meeste mensen is 70 procent van wat ze plannen haalbaar).
3 Verspil je tijd niet aan perfectionisme (het perfecte plan bestaat niet).
4 Zie plannen als een roadmap (plannen geven je richting en meerdere routes).
5 Verwacht het onverwachte (met goed plannen kun je reageren op het onverwachte).
6 Het is geen examen (leer ervan en mik op de volgende keer).
7 Sta open voor creativiteit (het samenspel tussen intentie en vrijheid).
